Michelin Yıldızı’nın Peşinde

Michelin ismi bizler için oldukça kafa karıştırıcı aslında. Önce muhtemel kafa karışıklıklarını aydınlatıp yıldız kısmına sonra geçelim.

Michelin ismini çoğumuz öncelikle bir araba lastiği markası olarak öğrendi. Hani şişman bir hayalete benzeyen, beyaz tombik bir kahramandan meydana gelen logosu olan o marka. Lastik adam olarak bilinen bu kahramanın bir de adı varmış hatta: Bibendum. Üstüste lastik yığınlarının kolu bacağı eksik bir insana benzetilmesi üzerine bu fikirden yola çıkarak tasarlanmış bizim lastik adam. Peki şu restoranlara verildiği söylenen Michelin yıldızı ile araba lastiğinin ne alakası olabilir? İsim benzerliği mi, yoksa bilmediğimiz bir anlamı mı var? Böyle bir merakınız varsa okumaya devam edin,  bu yazıda açıklıyoruz. Bir başka kafa karıştırıcı konu ise bu ismin okunuşu. Türkiye’de “Mişelin” şeklinde okunduğunu çok duyuyoruz ancak “Mişlen” diyen de var. Fransızca bir soyadı olan bu kelime, Türkçe harflerle anlatmamız gerekirse: “Mişlan” diye okunuyormuş efendim. Bunu da öğrenmiş olalım, cümle içinde kullanalım, doğru kullanmayanları uyaralım.

Michelin Yıldızı Nedir?

Gelelim Michelin Yıldızı’nın hikayesine. 1889 yılında Andre ve Edouard Michelin kardeşler yukarda sözünü ettiğimiz herkes tarafından tanınmış Michelin otomobil lastiği firmasını kurarlar. 1900 yılında ise ücretsiz bir restoran ve seyahat rehberi hazırlamaya başlarlar ve bunu sektöre promosyon olarak dağıtırlar. Promosyon olsa da büyük bir özenle hazırlanan bu rehberin içinde hem önerilen restoranlar, hem otomobil lastiği nasıl değiştirilir gibi, şehirlerarası yol haritaları ve araç kullanıcılarının yakıt alabilecekleri yerlerin listesi gibi faydalı bilgiler yer alır. Andre Michelin, bir gün yolunun düştüğü bir araba garajında promosyon olarak dağıttıkları bu rehberin bir eşyanın ayağını desteklemek için kullanıldığını görünce çok üzülür. Bu denli emek verdikleri bir rehberin değerlenmesi adına rehberi ücretli hale getirir. Rehberin relansmanı yapılır ve artık bu rehberin içinde bahsedilmek prestijli bir ayrıcalığa dönüşür. İçerik geliştikçe restoranlar için yıldız sistemine geçilir. Bu yıldızların belirlenmesi için özenle seçilmiş bir “gizli müşteri” ekibi kurulur. Bugün hala geçerli olan yıldız sistemi ve  “restoran müfettişleri” olarak adlandırılan kişilerin değerlendirmeleriyle Michelin Rehberi, dünyada 30’dan fazla şehir ve bölgede, her yıl 30 binden fazla restoranı değerlendiriyor. 

Michelin Yıldızları Ne Anlama Geliyor?

Michelin yıldızları üç adet. 1930’lardan itibaren yürürlükte olan yıldız sistemi şöyle devam ediyor:

* Michelin Yıldızlı restoranlar, ‘yüksek kalitede yemek vadeden, denemeye değer‘ restoranlar.

**  Michelin Yıldızlı restoranlar, ‘mükemmel lezzetleriyle yolunuzu değiştirmeye değer‘ anlamına geliyor.

*** Michelin Yıldızlı restoranlar ise ‘olağanüstü yemekleriyle, burada yemek için bir seyahat planlamaya değer‘ mekanlar.

2024 Michelin Rehberi’nde dünya çapında 145 adet 3 yıldızlı restoran var. Fransa, Japonya, İspanya, İtalya ve Amerika başı çeken ülkeler.

Michelin firmasına bağlı olarak çalışan “restoran müfettişleri”  genellikle turizm otelcilik alanında eğitim görmüş, çok seyahat etmiş, tercihen birden fazla ülkede yaşamış kişiler arasından seçiliyor. Restorana önceden haber vermeden, herhangi bir müşteriymiş gibi rezervasyon yapıyor, herhangi bir gün ve saatte restoranı ziyaret ederek yemek yiyorlar. Gizli oldukları için, sanılanın aksine, restoran müfettişleri restoranlarda ücretsiz yemiyorlar ancak elbette hesaplar Michelin Group tarafından ödeniyor.

Michelin Yıldızına Nasıl Karar Veriliyor?

Michelin Yıldızı değerlendirmesi için dikkate alınan beş kriter var:

1. malzemelerin kalitesi
2. lezzet ve uyum
3. pişirme teknikleri
4. şefin kişiliğinin deneyime yansıması
5. müfettişlerin ziyaretleri arasındaki tutarlılık.

Nihai kararı vermek için tamamı kadrolu Michelin çalışanları, eski restoran ve konaklama profesyonelleri ve müfettişleri biraraya gelerek ekip olarak deneyimlerini tartışıyorlar. Herhangi bir stili ve mutfağı olan herhangi bir restoran Michelin Yıldızı almaya hak kazanabiliyor.

2020’de Michelin Rehberi Fransa seçiminin sunumu sırasında tanıtılan ve şimdi tüm Michelin Rehberi seçimlerinde kullanılan Michelin Yeşil Yıldız, rehber seçkisinde sürdürülebilir gastronomi söz konusu olduğunda rol model olan restoranları vurguluyor.

Michelin , özellikle film ve televizyon dünyasında, izleyiciye Michelin dünyasını tanıtan hikayelerle gelerek, popüler kültürün de yabancısı olmamıştır.

İçlerinde Michelin Yıldızı Konusu Geçen Film ve Dizi ve Belgeselleri Sizler İçin Seçtik:

Çok Pişmiş – Burnt (2015): Paris’te şeflik yapan Adam, kötü alışkanlıklarını bırakamayınca sahip olduğu her şeyi kaybetme noktasına gelir. İki Michelin yıldızlı şef, kendi mutfağını oluşturmaya karar verir. John Wells’in yönetmenliğini üstlendiği filmin oyuncu kadrosunda Bradley Cooper, Sienna Miller, Uma Thurman, Daniel Brühl ve Omar Sy gibi yıldız isimler yer alıyor.

Şeflerin Savaşı – Le Chef (2014): Jacky Bonnot, 32 yaşında amatör bir aşçıdır, hayali ünlü bir aşçı olup büyük bir restoranda çalışmaktır.  Michelin yıldızlı ünlü bir şef olan Alexandre La Garde’la yolları kesişir. Daniel Cohen imzalı filmde Jean Reno ve Michael Youn’u izliyoruz.

La Grande Maison Tokyo (2019): Kimura Paris’te iki Michelin yıldızlı bir Fransız lokantasında çalışan yetenekli bir şeftir ve hayali lokantaya üç yıldız kazandırmaktır. Bir Fransız Japon heyetinin lokantayı ziyareti sırasında yemeğe konmaması gereken bir sos yüzünden bakan hastanelik olur. Kimura sorumluluk alır, kovulur. Kimse artık ona iş vermek istemez. Dizi boyunca Kimura’nın kendi ekibini nasıl topladığını ve nasıl yeni bir konsept ile La Grande Maison Tokyo menüsünü yarattıklarını izliyoruz.

Emily In Paris (2020-2024): Önemli bir iş fırsatı için Paris’e taşınan ve kültür çatışması yaşayan Amerikalı bir kadın olan Emily’nin hikayelerini izlediğimiz dizinin son bölümlerinde Emily’nin şef sevgilisinin restoranına Michelin yıldızı vereceğini söylenir fakat daha sonra restorana gelen müfettişin aslında yıllar önce Michelin’den atılmış eski bir müfettiş olduğu ve yalan söylediği ortaya çıkar. Yine de restoran bir şekilde ün yapar ve gerçekten de Michelin yıldızı alacak noktaya gelir.

Michelin Stars: Tales from the Kitchen (2017) : Yönetmen Rasmus Dinesen, bu belgeselinde Michelin yıldızı alacak olan tabağın arkasındaki hikayeye odaklanıyor. Alain Ducasse, Daniel Humm, René Redzepi, Andoni Aduriz, Yoshihiro Narisawa, Victor Arquinzoniz, Guy Savoy ve dünya çapından daha birçok şefin kendi hikayesini anlattığı ‘Michelin Stars: Tales from the Kitchen’, izleyicilerin yıldızların parıltısından sıyrılıp mutfağa odaklanmasını sağlıyor.

Melis Zararsız